Genesis 24

Isak nu Rebeka tina

1Suŋgo tuku nyaro mara mindek Abraham mbolŋge minna le nu yar suŋgomba kusremba saibo pilna sulumba 2nuŋe piro taŋgo ambokok Abraham tuku agaŋ ndende kulatkina ta wika sana: Naŋe wai tumba ye tuku fel karaukŋge pale. ▼

▼24.2Hibru mbal nane taŋamba pasa saŋgri pilewanu (Mulum Pasa 47.29 kaŋgerap)

3Ne samba le kilke tuku Mbara Suŋgo nuŋe nyu tambi ne pasa saŋgri pilewa sulumba Kananŋge yiŋe kiŋo tuku pino ande ndata. 4Ne kumba ka yiŋe kilke tuguk ta mbolŋge yiŋe ndare tugumŋge Isak tuku pino ande ta ŋgina le 5piro taŋgo taŋge ndek Abraham kusnana: Pino ta nuŋe kuasmbi kusreka ye dubiyam mbulwa ndeta ye kiŋo naŋe kukuli le nu naŋe tumbraŋ tuguk kuwa e ŋgina le 6Abraham lafumba sana: Taŋamba kuga. Ne ye tuku kiŋo kukula le kilke ta mbol ndakuwa. 7Samba tuku Mbara Suŋgo nuŋge ye kukulyina le ye yiŋe ndare yiŋe tumbraŋ tuguk yiŋe kilke kusreken le nuŋge ye siŋka son pasa saŋgrinu teŋenmba sayina: Ne tuku ndare ye kilke te siŋka serniŋgamŋgit ŋga sayina. Nuŋge nuŋe eŋel kukulwa le amboŋga kaŋgat. Ne kumba taŋge yiŋe kiŋo tuku pino ande ta. 8Pino ta ne dubinam mbulwa ndeta pasa ta ake ŋgisikuwa. Ne ye tuku kiŋo ta ndoŋ luka kilke ta mbol ndakape ŋga piro taŋgo nuŋe sana. 9Taŋaka sana le piro taŋgo ta nuŋe gabat Abraham tugum promba wai tumba Abraham tuku fel karaukŋge pilna sulumba Abraham pasa sakina ta kumuwamŋgit ŋga wokina.

10Taŋamba piro taŋgo ta nu Abraham tuku kamel 10 kilmba Abraham tuku agaŋ ndende magenu turmba kilna sulumba tiŋga Mesopotamia kilke Nahor tuku tumbraŋ ta kina kumba ka ka ta prona. 11Prona sulumba kamel 10 ta saniŋgina le nane tumbraŋ kilimŋge kule burok ta tugumŋge mabta kinymba minnaig.

Ki butuŋgina le furiram pino kame nane kule kunyam prowam bafunaig le 12taŋgo ta yabaŋmba sakina: O Suŋgo, yiŋe gabat Abraham tuku Mbara, ne kite yiŋe gabat Abraham idusmba ye turya. 13Ye kule burok te tugumŋge minet le tumbraŋ te tuku pino mbanzo kame nane kule kunyam prode. 14Ye pino ande teŋenmba sawamŋgit: Naŋe waim kule ŋak ta ye sa le ye nyi ŋga sawamŋgit. Pino ta nu sakuwa: Ne ilmba nya le ye ne tuku kamel kame tuku kule afu turmba kunyamŋgit ŋguwa ndeta ye katesewamŋgit. Ne pino ta naŋe piro taŋgo Isak tuku pino madina ŋga katesewamŋgit. Nu taŋakuwa le ne ye tuku gabat buk turat ta ye katesewamŋgit ŋgina.

15Nu yabaŋmba minna le Betuel tuku kulim nyunu Rebeka nu kilke waim kuramba prona. (Rebeka mam nuŋe Betuel. Betuel nu Nahor le Milka tuku kiŋo nakile. Nahor nu Abraham tuku maib nuŋe). 16Rebeka nu ŋgarosu tumail pasi mayenu ndo. Nu buk taŋgo ande ndoŋ kinye ndakina. Nu ndeka kule burok ta tugum promba waim kule kunyna sulumba maŋ luka mbuna. 17Taŋana le piro taŋgo ta nu pinderka nu tugum kina sulumba sana: Waim kule ta ye sa le ye kule nyi ŋgina le 18nu ndek sana: O taŋgo suŋgo, ne ilmba nya ŋgina sulumba nu waim kule te-ibeŋmba biye ŋak minmba nu tuna le kule nyina.

19Nu kule nye deŋpurna le Rebeka nu sana: Ye ne tuku kamel kame tuku kule afu turmba kunyi le nane mata nyuwaig ŋgina. 20Taŋakina sulumba nu pitik ndo nuŋe waim kule agaŋmor kule nyade tuku nza ta sinamŋge kutuna sulumba pinderka kumba ka kule burok tugum promba taŋgo ta tuku kamel kame tuku kule kunye niŋmba minna le kamel kame ta ŋakmba nyinaig le 21piro taŋgo ta nu ye Suŋgoŋge buk turyat e ŋga idusmba maninok pino ta kaŋgermba minna.

22Nu kule kunye deŋpurna le taŋgo ta fumbe sikor ande golmbi wakeiwanu ta tumba nu tuku fumbe mbolŋge pilmba sagi armba golmbi wakeikanu ta turmba kilmba nu tuku wai mban mbolŋge siluk tuna sulumba sana: 23Ne saka. Ne mam naŋe ima? Mam naŋe tuku wandekŋge yiŋe kuasmbi ye ndoŋ sine kinyam tuku ma ŋak e ŋgina le 24nu sana: Ye tuku mam Betuel. Nu Nahor le Milka tuku kiŋo. 25Sine ire suŋgomba kamel kinyam tuku ŋak. Kamel tuku nyamagaŋ mata suŋgomba minig. Tane mata kinyam tuku ma ŋak ŋgina le 26taŋgo ta pasa ta ismba loka Suŋgo tuku nyu te-duŋgina sulumba 27sakina: O Suŋgo, yiŋe gabat Abraham tuku Mbara, sine ne tuku nyu te-duŋgube. Ne mara mara ye tuku gabat turte. Neŋge ye mindeyumba ndin tumyat le ye yiŋe gabat tuku kuasmbi tugum prowit ŋgina.

28Kile pino ta pinderka ina nuŋe tuku wande mbol kumba pro taŋge nane wam kubeu niŋgina le 29Rebeka tuku leu nuŋe Laban nu kulim nuŋe wam kubeu niŋgina ta isna sulumba fumbe tuku sikor ta kaŋgermba sagi ar kulim nuŋe tuku wai mban mbolŋge minnaik ta turmba kaŋgerka nu pitik ndo kilim ka Abraham tuku piro taŋgo kamel kame ndoŋ kule burok tugum taŋge minnaig ta sota kina sulumba sana: 31Suŋgo tuku nyaro ne mbolŋge minit. Ne ndaŋam kilim teŋge tiŋ minit? Ne yale le sine wande mbol kab. Ye buk tane tuku ma wakeiwit. Ne tuku kamel kame tuku ma mata ŋak ŋgina. 32Taŋakina le piro taŋgo ta nu wande mbol kina le Laban nu kamel kame tuku kumiŋ depol kame ta paske lika ire farniŋgina sulumba nyamagaŋ kilmba pro niŋgina le nyinaig. Taŋanaig le Laban nu maŋ kumba Abraham tuku piro taŋgo, taŋgo kame nu ndoŋ promba minnaig ta tuku kule tumba luka prona le nane kupe minyaŋginaig.

33Taŋanaig le nane piro taŋgo ta tuku pagumba tunaig kande nu sakina: Ye pasa ande ŋak. Nyamagaŋ te minwa le ye pasatumba isukusamŋgit ŋgina le Laban ndek sakina: Ta maye. Saka le sine isbe ŋgina. 34Taŋakina le nu ndek sakina: Ye Abraham tuku piro taŋgo. 35Suŋgoŋge ye tuku gabat nyaro mayenu tuna le nu maror taŋgo mayok kina. Nu Suŋgoŋge sipsip meme makau kamel doŋki silwa ndametiŋ, gol ndametiŋ, piro taŋgo, piro pino agaŋ ndende gudommba tuna. 36Yiŋe gabat tuku pino Sara nu saibo pilmba Abraham tuku kiŋo te-pilna le nu nuŋe agaŋ ndende ta kiŋo nuŋe tuna. 37Yiŋe gabat nu ye sayina le ye nu tuku pasa saŋgri pilewen. Nu teŋenmba sayina: Ne Kananŋge yiŋe kiŋo tuku pino ande ndata. 38Ne kumba yiŋe kuasmbi yiŋe ndare kame tugum kaye sulumba nane ŋgamukŋge yiŋe kiŋo tuku pino ande ta ŋga sayina le 39ye ndek yiŋe gabat teŋenmba kusnawen: Pino ta ye dubiyam mbulwa ndeta ye ndaŋi ŋgen le 40nu lafumba sayina: Ye mara mara Suŋgo tuku miŋge dubiwet tuku. Nu nuŋe eŋel kukulwa le ne turnamŋgat. Taŋawa le ne ye tuku kuasmbi mbolŋge ye tuku ndare ŋgamukŋge yiŋe kiŋo tuku pino ande tamŋgat. 41Ne ye tuku pasa saŋgri pilewat ta pur ndawa. Ne ye tuku kuasmbi tugum prowa le nane pino ta ne ŋgailnuwaig ndeta pasa ta ake ka ŋgisikuwa ŋga ye sayina.

42Ye kite kule burok tugum nziŋge prowit sulumba teŋenmba yabaŋit: O Suŋgo, yiŋe gabat Abraham tuku Mbara, ye ilit ta tuku agaŋ alonu te-mayokmba tumya le kaŋgeri. 43Ye kule burok te tugumŋge minet. Pino mbanzo ande kule kunyam prowa le ye nu teŋenmba sawamŋgit: Naŋe waim kule ŋak ta ye sa le ye nyi ŋga sawamŋgit. Pino ta nu sakuwa: 44Ne nya le ye ne tuku kamel kame tuku kule afu turmba kunyamŋgit ŋguwa ndeta ye katesewamŋgit. Pino ta neŋge yiŋe gabat tuku kiŋo nuŋe tuku pino madina ŋgit.

45Ye wamdusmbi yabaŋmba minit le Rebeka nu waim kuramba prowat sulumba ndeka kule burok sinam taŋge waim kule kunyat le ye nu sawit: Ye kule afu nyam ŋga sawit. 46Taŋakit le nu pitik ndo waim te-ibeŋat sulumba sayat: Ne nya le ye ne tuku kamel kame tuku kule afu turmba kunyi ŋgat. Ye kule tumba nyit le nu kamel kame tuku mata kule kunyat. 47Taŋawat le ye nu kusnawit: Ne mam naŋe ima ŋgit le nu sayat: Ye tuku mam Betuel. Nu Nahor le Milka tuku kiŋo ŋga sayat le ye fumbe sikor ta tumba nu tuku fumbe mbolŋge pilit sulumba sagi armba ta kilmba nu tuku wai mban mbolŋge patikit sulumba 48loka Suŋgo tuku nyu te-duŋgit. Nu yiŋe gabat Abraham tuku Mbara. Nuŋge ye mindeyumba ndin tumyat le ye yiŋe gabat tuku kuasmbi tugum prowit sulumba nzamu nuŋe tuku kulim kaŋgerit ta ye yiŋe gabat nu tuku kiŋo nuŋe tuku pinonu tamŋgit. 49Ta tuku tane ye tuku gabat idusmba pino ta ye sam kumuŋ e ko kuga? Tugusemba ye sayap le ye isi sulumba ame maŋau kam tuku ta kila palmbimŋgit ŋga Laban nane saniŋgina.

50Taŋakina le Laban nale Betuel ndoŋ lafumba sakinaik: Suŋgoŋge ne kukulnat le ne te prowat tukunu sine ame pasatube? Sine pasa kuga. 51Rebeka minit te. Ne nu tumba kaye. Nu naŋe gabat tuku kiŋo nuŋe tuku pino minamŋgat. Ne Suŋgo tuku miŋge dubimba taŋamba ka ŋginaik le 52Abraham tuku piro taŋgo ta pasa ta ismba truk kumba Suŋgo tuku nyu te-duŋgina sulumba 53mindepiyam tuku agaŋ ndende silwa golmbi wakeikinaig tuku tawi afu turmba kilmba Rebeka tuna sulumba agaŋ ndende magenu afu leu nuŋe nale ina nuŋe ndoŋ nikina. 54Taŋana sulumba nu taŋgo kame nu ndoŋ pronaig ta nane ŋakmba isukusmba kule nyumba furirna le taŋge kinynaig.

Mafena le maratukuk tiŋga nu nane saniŋgina: Ye kile luka yiŋe gabat sota kambimŋgit ŋgina le 55Rebeka leu nuŋe nale ina nuŋe ndoŋ sakinaik: Kulim te kusem ndindo ait 10 taŋamba sine ndoŋ minwa le tumba kape ŋginaik. 56Taŋakinaik le nu ndek sanikina: Tane ye ŋgail ndakap. Suŋgoŋge ye turyina le alonu mayok ket tukunu ye dalke nda. Ye kile ndo maŋ luka yiŋe gabat sota kaŋgit ŋgina. 57Taŋakina le nale sakinaik: Sile kulim wika kusnawamkik ŋginaik sulumba 58Rebeka wika kusnanaik: Ne taŋgo te ndoŋ kambimŋgat e ŋginaik le nu sakina: Au. Ye kambimŋgit ŋgina.

59Taŋakina le Rebeka nuŋe kulat pino ndoŋ nale Abraham tuku piro taŋgo kame ndoŋ kambim bafunaig le 60nale Rebeka nyaro pasa tumba sakinaik: O sile tuku kulim, ne taŋgo kuasmbi suŋgokanu tuku ina naŋgine minwa. Ne tuku mbuŋ kat naŋe nane ŋgueu mbal ndoŋ kame bumba naŋgine tumbraŋ yaika kilwaig ŋginaik. 61Taŋakinaik le Rebeka nuŋe piro pino mbanzo afu ndoŋ nane kamel poŋga mbolŋge minyokinaig le Abraham tuku piro taŋgo ta Rebeka tumba kinaig.

62Ait ta mbolŋge Isak nu Negeb ma baknu mbolŋge minna tuku. Mara ande nu kule burok nyunu “Suŋgo abo tugu ŋak nu ye kaŋgeryate” ta kusremba 63furiram tiŋtiŋka ake kaloymba kina sulumba mambilmba kamel afu promba ilnaig le kaŋgerkina. 64Rebeka nu mambilmba Isak kaŋgermba kamel mbolŋge ibeŋ kina sulumba 65Abraham tuku piro taŋgo ta kusnana: Taŋgo ilit si imaŋge ŋgina le piro taŋgo ta lafumba sana: Taŋgo si yiŋe gabat ŋgina le Rebeka nu kumiŋ tumba tumail pasi soŋgina.

66Piro taŋgo ta promba nu maŋau kina ta ŋakmba Isak kubeu tuna le ismba 67Rebeka tumba ina nuŋe Sara tuku baibai sinamŋge pilmba nuŋe pinonu tina. Taŋamba nu Rebeka tuku kume purna sulumba ina nuŋe buk kumna le nu ŋgamuŋgal tatruka minna ta kile nu garena.